Oleje nierafinowane odgrywają kluczową rolę zarówno w przemyśle spożywczym, jak i energetycznym. W ostatnich sześciu miesiącach rynek tych olejów surowych w Polsce i Europie doświadczył niepewności związanej głównie z wojną na Ukrainie oraz dynamicznymi zmianami w popycie na biodiesel i inne produkty. Produkcja i dostępność surowych olejów technicznych może być ograniczona z powodu restrykcji w krajach eksportujących te surowce. To może prowadzić do zwiększonego importu z innych kontynentów surowych olejów roślinnych, aby zaspokoić popyt na europejskim rynku
Ceny na fali wzrostowej
Ceny oleju słonecznikowego, jednego z głównych olejów nierafinowanych, mocno wzrosły w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, z powodu wojny na Ukrainie. Kraj ten jest znaczącym producentem oleju słonecznikowego, a zakłócenia dostaw z Ukrainy spowodowały istotne niedobory surowca w Europie, co przyczyniło się do drastycznego wzrostu cen. Ceny oleju rzepakowego również podskoczyły, jednak w mniejszym stopniu, głównie ze względu na zwiększony popyt na biodiesel.
Niepewność w dostawach
Gwałtowne ograniczenie dostaw oleju słonecznikowego z Ukrainy było głównym czynnikiem zakłócającym rynek. Niedobory tego surowca w Europie wywołały lawinę wzrostów cenowych. Dostawy innych olejów roślinnych, takich jak rzepakowy i sojowy, pozostały głównie stabilne, chociaż niektóre kraje wprowadziły ograniczenia eksportu, co powodowało presję cenową.
Dynamiczne trendy w popycie
Wzrost popytu na biodiesel był zauważalny w ostatnim półroczu, częściowo z powodu rosnących cen ropy naftowej oraz zobowiązań klimatycznych. Produkcja biodiesla z oleju rzepakowego i słonecznikowego zareagowała na ten wzrost, co dodatkowo wpłynęło na rynek olejów nierafinowanych. Jednak popyt na inne zastosowania olejów surowych, takie jak produkcja żywności i kosmetyków, pozostał względnie stabilny.
Produkcja i handel
Produkcja biodiesla dynamicznie wzrosła, odpowiadając na rosnący popyt na ten produkt. W tym samym czasie produkcja innych olejów nierafinowanych, takich jak oleje jadalne i smary, utrzymała się na stosunkowo stabilnym poziomie. Handel olejami nierafinowanymi w Europie zmniejszył się, przede wszystkim z powodu ograniczeń eksportowych. Jednocześnie import tych olejów do Europy wzrósł, aby zaspokoić niedobory, zwłaszcza w przypadku oleju słonecznikowego. Dynamiczne zmiany cen surowców wywierają znaczący wpływ na rynek biodiesla i estrów, generując reakcje w segmencie produkcji, popytu i wykorzystywanych surowców.
Biodiesel
Wzrost cen olejów nierafinowanych, wykorzystywanych w produkcji biodiesla, bezpośrednio przekłada się na wzrost kosztów produkcji tego biopaliwa. Wzrost cen biodiesla o około 30% w ciągu ostatnich sześciu miesięcy odzwierciedla ten trend. Wysokie ceny biodiesla z kolei skutkują ograniczeniem popytu, szczególnie w sektorze transportu, gdzie konkurencyjność biodiesla w porównaniu z konwencjonalnymi paliwami staje się mniejsza.
Aby zaradzić temu problemowi, producenci biodiesla coraz częściej sięgają po tańsze surowce, takie jak tłuszcze zwierzęce i oleje odpadowe (UCO). Jest to próba zrównoważenia kosztów produkcji i zachowania konkurencyjności na rynku, jednakże może to prowadzić do zmian w jakości produktu i jego właściwościach.
Estry
Wzrost cen surowców niekorzystnie wpływa na produkcję estrów, które są wykorzystywane m.in. w przemyśle smarowniczym. Spadek produkcji estrów o około 10% w ostatnich sześciu miesiącach wynika bezpośrednio z wysokich kosztów surowców.
Jednakże, choć produkcja estrów zmniejszyła się, wzrost popytu ze strony przemysłu smarowniczego częściowo zrekompensował ten spadek. Przemysł ten nie tylko kontynuuje wykorzystywanie estrów w swoich produktach, ale także poszukuje alternatywnych źródeł surowców, aby zaspokoić swoje potrzeby.
Szacuje się, że produkcja estrów wzrośnie w najbliższych miesiącach, jeśli ceny surowców spadną. To optymistyczne dla przemysłu smarowniczego, który może spodziewać się większej dostępności i stabilności cenowej estrów w nadchodzących miesiącach.
Przyszłość rynku olejów nierafinowanych
Perspektywa rynku olejów nierafinowanych w najbliższych sześciu miesiącach przynosi ze sobą szereg wyzwań i możliwości. Wysokie ceny, wynikające głównie z trwającej wojny na Ukrainie, oraz rosnący popyt na biopaliwa, takie jak biodiesel, wpłyną na stabilność cen i dostaw surowców.
Oczekuje się, że dostawy oleju słonecznikowego z Ukrainy pozostaną ograniczone, co może prowadzić do dalszego wzrostu cen. Jednocześnie, produkcja biodiesla może rosnąć w odpowiedzi na silny popyt, będący wynikiem zarówno rosnących cen ropy naftowej, jak i celów klimatycznych.
Handel olejami nierafinowanymi w Europie może pozostać ograniczony z powodu wprowadzonych przez niektóre kraje ograniczeń eksportu, co może doprowadzić do wzrostu importu olejów nierafinowanych, aby zaspokoić zapotrzebowanie na rynek europejski.
Wartość rynku olejów nierafinowanych w najbliższych miesiącach będzie zależała od dynamicznych interakcji między podażą, popytem, cenami surowców oraz warunkami handlowymi. W tej niepewnej sytuacji, elastyczność i zdolność do adaptacji staną się kluczowymi czynnikami dla przedsiębiorstw działających w tym sektorze.